Inspiratie voor de RI&E

De week van de RI&E komt eraan. Een mooi moment om even stil te staan bij RIE.

Want daarmee krijg je zicht op de gevaren die er in je organisatie spelen. Dat is best een uitdaging. Maar de activiteiten in het kader van deze week bieden veel inspiratie.

De week van 21 tot en met 25 juni 2021 staat in het teken van de RI&E. De Week van de RIE is een initiatief van het Steunpunt RI&E. Brancheorganisaties, opleiders, arbodiensten en andere intermediairs organiseren in de Week van de RI&E speciale activiteiten om aan de slag te gaan met de RI&E. Ook Arbo doet mee.

Week van de RI&E
In heel het land worden acties georganiseerd door supporters van de Week van de RI&E. Zo worden werkgevers aangespoord om in deze week aan de slag te gaan met de RI&E of de bestaande RI&E op te pakken, met als doel om veilig en gezond werken te integreren in het bedrijfsproces.

Zicht krijgen op de gevaren in je organisatie is nodig. Want je kunt de situatie alleen verbeteren, en dus ongelukken voorkomen, als je weet welke gevaren er zijn en hoe groot het risico is dat er ongelukken gebeuren.

Een goede RI&E kan je veel ellende besparen
Een RI&E is verplicht. Dus is het goed om de RI&E tot een integraal onderdeel te maken van je arbobeleid. Zorg er bovendien voor dat het goed gebeurt. Want het kan je veel ellende besparen.

In de RI&E worden allereerst de gevaren geïdentificeerd en bepaald wat het ongewenste effect is dat er kan optreden. Vervolgens wordt het risico bepaald. Dat is de kans dat er inderdaad een ongewenst effect optreedt.

Gevaar en risico
Hierbij moet je heel duidelijk het verschil in de gaten houden tussen gevaar en risico. Het gevaar is de potentie om een ongewenst effect te veroorzaken. Er wordt in je bedrijf bijvoorbeeld met brandbare stoffen gewerkt. Het gevaar is dan dat er werknemers gewond raken als de zaak in brand vliegt en ontploft. Dat gevaar is een gegeven en daar doe je niets aan. Maar het risico op ongelukken is relatief erg groot als werknemers nonchalant met de stoffen omgaan, als ze mogen roken op de werkvloer en als ze geen beschermende kleding dragen. Het risico wordt kleiner als er streng wordt toegezien op de veiligheid.

Beleid en werkplek
De aandacht bij een RI&E gaat twee kanten op. Vanzelfsprekend besteed je veel aandacht aan de werkplekken van je werknemers. Die moeten goed zijn ingericht, de arbeidsmiddelen moeten in goede conditie zijn en de fysieke belasting van je werknemers moet binnen de perken blijven. Iedereen hoort de juiste beschermingsmiddelen (PBM) te dragen.

Arbo- en verzuimbeleid
Aan de andere kant moet ook het beleid van je organisatie worden meegenomen in de RI&E. We hebben het dan bijvoorbeeld over het arbobeleid en het verzuimbeleid. Maar het gaat ook over de werktijden, want die hebben invloed op de alertheid van de werknemers.

Van Risico-inventarisatie naar Cultuurverandering
In de RI&E moet aandacht worden besteed aan de psychosociale arbeidsbelasting, aan bijzondere groepen in je onderneming die misschien speciale aandacht vragen, zoals jongeren, zwangere medewerksters, ouderen of gehandicapten. De deskundige ondersteuning voor je personeel moet vanzelfsprekend in orde zijn. Ook staat erin vermeld of de bedrijfshulpverlening op orde is.

Maar een goede RI&E kijkt niet alleen naar je eigen bedrijf. Er is altijd samenwerking met andere werkgevers. Invloeden van buitenaf heb je minder goed in de hand. Dus moet je die samenwerking goed organiseren.

Let op de kwaliteit
Let streng op de kwaliteit van de RI&E. Want een slechte inventarisatie en evaluatie van de risico’s kan leiden tot schijnveiligheid. En niets is zo gevaarlijk als dat. Let er dus op dat de RI&E volledig is. Dat dus alle relevante aspecten zijn beoordeeld. Het gaat dan om techniek, organisatie, omgeving, gedrag en basisrisicofactoren. Daarnaast is het belangrijk dat er bij de RI&E de juiste cijfers zijn gebruikt, dat metingen goed zijn uitgevoerd en dat de antwoorden op vragenlijsten statistisch verantwoord zijn verwerkt. Sowieso moet de RI&E actueel en reproduceerbaar zijn.

Je bent nooit klaar
Er zijn nog een aantal zaken die goed moeten worden afgetikt. Bedenk bijvoorbeeld dat de ondernemingsraad moet instemmen met de RI&E en het plan van aanpak dat daaruit volgt. Betrek de or dus van het begin af aan bij het proces. Want als je je dat pas verderop in het proces bedenkt, is die or alweer veel minder bereid tot samenwerking. Schakel daarnaast altijd een arbodienst/kerndeskundige in, die de RI&E toetst op de invulling van de taken, opleidingen en het aantal preventiemedewerkers. Ook de bedrijfsarts moet advies geven over het Periodiek Medisch Onderzoek, geregelde onderzoeken waarmee je vroegtijdig verstoringen kunt opsporen.

Specifiek in plaats van algemeen
Bedenk tot slot dat de maatregelen die in het plan van aanpak worden geformuleerd altijd toegesneden zijn op de specifieke situatie. En dat je dus niet wegkomt met het omschrijven van algemene maatregelen. Bovendien is een RI&E altijd dynamisch. Dat betekent dat wijzigingen in de organisatie, in het beleid, de werkwijze en machinerie, maar ook nieuwe technische of medische inzichten, altijd moeten worden verwerkt in de RI&E. Veiligheid gaat namelijk echt boven alles en die kun je alleen garanderen met een goed RI&E in de hand.

Bron: www.arbo-online.nl, door Sander Meijs